آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان به حالتی از التهاب و تورم دندان یا لثه اطلاق میشود که بر اثر وجود چرک بر اثر عفونت باکتریایی در اطراف ریشه دندان پدیدار می شود. این وضعیت معمولاً ناشی از عواملی مانند پوسیدگی ریشه دندان و عفونت آن، زخم های ایجاد شده در لثه و اطاف دندان ها و نفوذ باکتری های مضر به آن، یا تراکم بیش از حد برخی باکتریها در دهان و نفوذ به ریشه دندان می باشد.
آبسه دندان ممکن است با علائمی همچون درد، تورم، حساسیت به گرما یا سرما، خونریزی لثه و حتی گاهی حساسیت طولانیتر در دهان همراه باشد. در بسیاری از موارد، نیاز به مراجعه به دندانپزشک برای ارزیابی و درمان دارد.
درمان آبسه دندان معمولاً وابستگی به علت اصلی آن دارد. ممکن است دندانپزشک شما داروهای ضد التهابی، آنتیبیوتیک، یا درمانهای دیگر را تجویز کند. همچنین، جرمگیری دندان به صورت منظم، مصرف داروهای ضد باکتریایی دهان، و تغییرات در عادات بهداشت دهانی نیز ممکن است به بهبود وضعیت کمک کنند.
بیشتر بدانید: قیمت ایمپلنت های ارزان قیمت چقدر است؟
علائم یک آبسه دندان ممکن است متنوع باشد، اما به طور عمومی شامل موارد زیر میشود:
1. درد: درد مداوم و تپشی در اطراف دندان متاثر علامت معمولی یک آبسه دندان است. این درد ممکن است در هنگام جویدن یا گزیدن شدت بیشتری پیدا کند.
2. تورم: تورم در صورت، گونه یا فک یک نشانه معمولی از یک آبسه دندان است. تورم ممکن است در اطراف دندان متاثر محدود باشد یا به مناطق دیگر از صورت گسترش یابد.
3. قرمزی و احساس گرما: ناحیه متاثر ممکن است به دلیل التهاب و افزایش جریان خون، قرمز شود و لمس کردن آن گرمایی را احساس کنید.
4. آکنه در لثه (آکنه دندانی): یک برآمدگی مانند آکنه (آکنه دندانی یا جوش لثه) ممکن است در لثه نزدیک دندان متاثر شکل گیرد. این آکنه ممکن است حاوی چرک باشد و هنگام فشار دادن ممکن است مواد خارج شود.
5. درد یا تورم در لثه: لثه در اطراف دندان متاثر ممکن است دردآور، تورم یافته و حساس به لمس باشد.
6. تب: در برخی موارد، یک آبسه دندان ممکن است منجر به علائم سیستمی مانند تب و احساس عمومی ناراحتی شود.
7. بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند: حضور چرک و عفونت باکتریایی ممکن است باعث بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند در دهان شود.
مهم است به یاد داشته باشید که این علائم ممکن است در شدت متفاوتی ظاهر شوند و هر کسی با آبسه دندان تمامی این علائم را تجربه نخواهد کرد. اگر شما احساس میکنید که یک آبسه دندان دارید یا با درد دندان مداوم، تورم یا علائم نگرانکننده دیگر روبرو هستید، حیاتی است که به سرعت به دندانپزشک مراجعه کنید تا ارزیابی و درمان مناسب انجام شود و از پیشرفت مشکل جلوگیری شود.
بیشتر بدانید: لمینت دندان چیست؟
دلایل ایجاد آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان معمولاً به علت عفونت باکتریایی بوجود میآید که اغلب از شکستگی دندان یا صدمات دندانی ناشی میشود. در زیر علتهای متداول برای ایجاد آبسه دندان آورده شده است:
1. پوسیدگی دندان: باکتریها میتوانند از لایهی انامل دندان عبور کرده و به میانهی دندان نفوذ کرده و عفونت و ایجاد آبسه را ایجاد کنند.
2. بیماری لثه (بیماری پریودنتال): بیماری لثه که بهطور صحیح درمان نشود، میتواند منجر به ایجاد کیسههای عمیق بین دندان و لثه شود که در آنجا باکتریها میتوانند زندگی کنند و منجر به آبسه شوند.
3. صدمات دندانی: آسیبهایی مانند ترک یا شکستگی دندان ممکن است نقطهی ورود برای باکتریها فراهم کند و عفونت و آبسه ایجاد کند.
4. اجرای نادرست روشهای دندانپزشکی: انجام روشهای دندانپزشکی ناصحیح یا عدم حذف کامل بافت عفونی در یک عمل ریشه کانالی میتواند به ایجاد آبسه منجر شود.
5. ضعف سیستم ایمنی: افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است نسبت به عفونتها، از جمله آبسه دندان، حساستر باشند.
6. مسدود شدن غدههای ترشحی بزاق دهان: اگر غدههای ترشحی بزاق دهان مسدود شوند، ممکن است باعث تجمع باکتری در دهان شوند و به ایجاد عفونت و آبسه منجر شوند.
7. دندانهای عقل نهفته: دندانهای عقلی که بهطور کامل بروز نمیکنند، میتوانند مناطقی ایجاد کنند که باکتریها در آنجا تجمع یابند و به عفونت و آبسه منجر شوند.
ضروری است که به مشکلات دندانی به موقع رسیدگی شود و از طریق مراجعه به دندانپزشکان، حفظ بهداشت دهانی، و درمان مناسب، از ایجاد آبسه دندان جلوگیری گردد. اگر شما مشکلاتی از آبسه دندان دارید، مهم است که به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص صحیح و درمان لازم انجام شود.
روش های درمان آبسه دندان چیست؟
درمان یک آبسه دندان معمولاً شامل مداخلاتی است که به درمان عفونت اساسی، تسکین از علائم و جلوگیری از عواقب جدی مرتبط با آن میپردازد. در زیر روشهای معمول برای درمان یک آبسه دندان آورده شده است:
1. آنتیبیوتیک: معمولاً آنتیبیوتیکها برای کنترل عفونت باکتریایی مرتبط با آبسه دندان تجویز میشوند. آنتیبیوتیکهای معمول شامل پنیسیلین، آموکسیسیلین، یا کلیندامایسین میباشند. حیاتی است که دوره کامل آنتیبیوتیک توسط دندانپزشک رعایت شود.
2. تخلیه: در برخی موارد، لازم است آبسه تخلیه شود تا چرک حذف شده و فشار کاهش یابد. این میتواند از طریق یک برش انجام شود که توسط دندانپزشک انجام میشود تا مایع تجمع یافته تخلیه شود.
3. درمان ریشه کانالی: اگر آبسه دندان با پالپ دندان عفونی مرتبط باشد، ممکن است اقدام به یک روش ریشه کانالی شود. این شامل حذف پالپ عفونی، تمیزکاری و ضدعفونی ریشه کانال، و نهایتاً مهرهگذاری آن برای جلوگیری از عفونت بیشتر میشود.
4. خارج نمودن دندان: در مواردی که دندان به شدت عفونی شده و امکان نجات وجود نداشته باشد، ممکن است لازم باشد دندان را استخراج کرد تا منبع عفونت حذف شود. پس از استخراج، دندانپزشک ممکن است گزینههای جایگزین مانند ایمپلنت دندان، پلدندان، یا دندانهای مصنوعی دیگر را توصیه کند.
5. درمان دارویی بدون نسخه: درد و ناراحتی مرتبط با یک آبسه دندان با استفاده از داروهای ضد درد از دسترسی آزاد یا داروهای تجویز شده توسط دندانپزشک میتواند مدیریت شود.
6. آبگرم با نمک: غرغره آب گرم با نمک میتواند به کاهش التهاب و تسهیل درمان کمک کند. این کار چندین بار در روز انجام میشود.
7. حفظ بهداشت دهانی: عادات بهداشت دهانی خوب، از جمله مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، برای جلوگیری از مشکلات دندانی بیشتر و کمک به فرآیند بهبودی حیاتی است.
مهم است که به محض شکایت از یک آبسه دندان، به دندانپزشک مراجعه کنید. تأخیر در درمان ممکن است منجر به گسترش عفونت و مشکلات جدی تر شود. مشاوره با یک دندانپزشک به تعیین برنامه درمانی مناسب بر اساس شدت و علت آبسه دندان کمک خواهد کرد.
بیشتر بدانید: همه چیز درباره ایمپلنت دندان
در دندانپزشکی دو نوع اصلی از آبسه دندان وجود دارد که هرکدام بر اساس موقعیتشان دستهبندی میشوند:
1. آبسه دندان ناحیه داخلی دندان (Periapical Abscess): این نوع آبسه در داخل دندان در نقطهای نزدیک به سطح ریشه دندان، در داخل پالپ (قسمت داخلی ترین دندان) رخ میدهد. معمولاً این نوع آبسه از پوسیدگی دندانی که درمان نشده باقی مانده است ناشی میشود و باعث نفوذ باکتری به پالپ و ایجاد عفونت و آبسه میشود. آبسه دندان ناحیه محلی همچنین ممکن است ناشی از آسیب به دندان باشد.
2. آبسه دندان لثهای (Periodontal Abscess): این نوع آبسه در ساختارهای حاشیهای دندان، به ویژه در بافتهای پریودنتال (لثه و استخوان اطراف دندان) شکل میگیرد. معمولاً آبسه دندان لثهای با بیماری پیشرفتهی لثه (پریودنتیت) ارتباط دارد. عفونت باکتریایی در کیسههایی که میان دندانها و لثه ایجاد میشوند، میتواند منجر به آبسه دندان لثهای شود.
هر دو نوع آبسه دندان علائم مشترکی مانند درد، تورم و قرمزی را دارا هستند. درمان دقیق هر نوع آبسه بستگی به نوع و شدت آن دارد. مهم است که با یک دندانپزشک مشورت کنید تا نوع آبسه را بهدرستی تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسب را مشخص کند.
بیشتر بدانید: آنچه که از کامپوزیت دندان تاکنون نمی دانستیم!
1. شستشو با آب و نمک: شستشو با آب نمک گرم میتواند به کاهش التهاب و تمیز کردن دهان کمک کند. نصف قاشق چایخوری نمک را در آب گرم حل کرده و چند بار در روز دهان خود را شستشو دهید.
2. ضد دردهای بدون نیاز به نسخه: ضد دردهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن میتوانند به مدیریت درد و کاهش التهاب کمک کنند. حتماً به دستورالعمل مصرف پیشنهاد شده پایبند باشید.
3. کمپرس سرد: استفاده از یک کمپرس سرد به منطقه تحت تأثیر خارجی دهان میتواند به کاهش تورم و تخدیر درد کمک کند. از یک دستمال تمیز یا یک بسته یخ در یک دستمال نازک استفاده کنید.
4. پرهیز از غذاها و نوشیدنیهای گرم یا سرد: مصرف غذاها و نوشیدنیهای گرم یا سرد ممکن است گاهی اوقات درد دندان را تشدید کند. بهتر است از مواد با دمای محیط استفاده کنید.
5. بلند نگه داشتن سر: حفظ بلندی سر در حین خواب ممکن است به کاهش جریان خون به منطقه تحت تأثیر کمک کرده و احتمالاً درد را کاهش دهد.
هرچند که این روشهای در منزل ممکن است به موقتی در کاهش علائم کمک کنند، اما اهمیت دارد که به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید. آنها میتوانند تشخیص صحیح ارائه دهند و برنامه درمانی مناسب را تعیین کنند.
نادیده گرفتن یا تلاش برای خوددرمانی یک آبسه دندان ممکن است منجر به عواقب جدی و تشدید عفونت شود. اگر شما مشکلی با آبسه دندان خود مشاهده میکنید، به سرعت به دندانپزشک مراجعه کنید تا ارزیابی و مراقبت لازم انجام شود.