دندان های شیری چیست؟
دندان های شیری دندانهای اولیهای هستند که در دوران کودکی بروی لثه کودکان رشد می کند. این دندانها بعداً با دندانهای دائمیتر جایگزین میشوند. دندان های شیری به نامهای “دندانهای بچگانه” یا “دندانهای اولیه” نیز شناخته میشوند. کودکان دارای 20 دندان شیری هستند.
ترکیب دندان های شیری شامل:
1. دندانهای جلو (Incisors):
– کودکان دارای 8 دندان جلو، 4 در هر فک، که برای بریدن غذاها استفاده میشوند.
2. دندانهای کناری (Canines):
– دو دندان کناری در هر فک واقع شده که برای گزیدن و تراشیدن غذاها استفاده میشوند. این دندانها به شکل نوک یا مدور هستند.
3. دندانهای پسین (Molars):
– افراد دارای 8 دندان پسین، 4 در هر فک، که برای آسیاب و چرخاندن غذاها استفاده میشوند. دندانهای پسین در دوران بزرگتر شکل دایرهایتر و بزرگتری دارند.
دندان های شیری در حدود 6 ماهگی شروع به رشد در دهان کودکان میکنند و به تدریج تا حدود 2 تا 3 سالگی کامل می شود و بعد از آن و در سن 5 الی 6 سالگی جای خود را به دندانهای دائمی میدهند. این دندانها در ایجاد فضای لازم برای دندانهای دائمی نقش دارند و نقش مهمی در فرآیند جوانهزنی دندانهای دائمی ایفا میکنند.
بیشتر بدانید: ایمپلنت دیجیتال یک روزه را کجا نصب کنیم؟
زمان افتادن دندان های شیری و رویش دندانهای دائمی در کودکان ممکن است برای هر کودک متفاوت باشد و در سنین مختلفی اتفاق بیافتد. اما، یک زمانبندی معمولی و تقریبی به شکل زیر است:
زمان افتادن دندان های شیری کودکان:
– دندانهای شیری عمدتاً از حدود 6 ماهگی شروع به ظاهر شدن میکنند. این فرآیند تا حدود 3 سالگی ادامه دارد. ترتیب عمومی رویش دندانهای شیری به شرح زیر است:
– دندانهای جلو پایین (Incisors): حدود 6-10 ماهگی
– دندانهای جلو بالا (Incisors): حدود 8-12 ماهگی
– دندانهای کناری پایین (Canines): حدود 16-20 ماهگی
– دندانهای کناری بالا (Canines): حدود 20-24 ماهگی
– دندانهای پسین پایین (Molars): حدود 12-16 ماهگی
– دندانهای پسین بالا (Molars): حدود 24-30 ماهگی
زمان درآمدن دندان های دائمی کودکان چه موقع است؟
زمان درآمدن دندانهای دائمی کودکان به جای دندان های شیری آن ها:
– دندانهای دائمی عمدتاً از حدود 6 سالگی شروع به رشد میکنند. این فرآیند تا حدود 12-14 سالگی ادامه دارد. ترتیب عمومی رویش دندانهای دائمی به شرح زیر است:
– دندانهای جلو پایین (Incisors): حدود 6-7 سالگی
– دندانهای جلو بالا (Incisors): حدود 7-8 سالگی
– دندانهای کناری پایین (Canines): حدود 9-10 سالگی
– دندانهای کناری بالا (Canines): حدود 11-12 سالگی
– دندانهای پسین پایین (Premolars): حدود 10-12 سالگی
– دندانهای پسین بالا (Premolars): حدود 10-12 سالگی
– دندانهای پسین پایین (Molars): حدود 6-7 سالگی
– دندانهای پسین بالا (Molars): حدود 6-7 سالگی
این تاریخ ها تقریبی هستند و هر کودک ممکن است با تأخیر یا پیش از موعد این فرآیندها را تجربه کند. در هر صورت، مراجعه به دندانپزشک کودکان برای بررسی منظوری و نظارت بر توسعه دندانها اهمیت دارد.
تأخیر در رویش دندان های شیری کودکان ممکن است به عوامل مختلف باز گردد. برخی از این علل عبارتند از:
1. وراثت:
– ژنتیک و وراثت میتوانند تأثیرگذار باشند. برخی از کودکان ممکن است بر اساس ویژگیهای ژنتیکی خود، دیرتر یا زودتر دندانهای شیری را بیاورند.
2. عوامل محیطی:
– عوامل محیطی مانند تغذیه، نحوه مراقبت از دهان و دندانها، تعداد درست و مناسب مصرف مواد معدنی (مانند ویتامین D و کلسیم) میتوانند تأثیرگذار باشند.
3. مشکلات سلامت کلی:
– برخی از مشکلات سلامت کلی کودکان مثل نقصهای تغذیه، عفونتها، مشکلات هورمونی، یا مشکلات گوارشی میتوانند در تأخیر در رویش دندانهای شیری نقش داشته باشند.
4. تأخیر در تولد:
– کودکان متولد زودتر ممکن است دندانهای شیری خود را زودتر بیاورند، در حالی که کودکان متولد دیرتر ممکن است دیرتر دندانهای شیری را ببینند.
5. مسائل اورتودنسی:
– مشکلات اورتودنسی (آرایش نامناسب دندانها) نیز ممکن است تأثیرگذار باشند و منجر به تأخیر در رویش دندانها شوند.
6. فشارهای خارجی:
– برخی فشارهای خارجی مانند خروج دندانهای همسایه، فشارهای جلوی دهان، یا فشارهای غیرطبیعی بر روی دندانها نیز ممکن است تأخیر در رویش دندانها ایجاد کنند.
در هر صورت، در صورتی که نگرانیهایی در مورد تأخیر در رویش دندان های شیری کودکان دارید، بهتر است با دندانپزشک کودکان مشورت کنید. او میتواند بررسی انجام دهد و نظراتی در مورد وضعیت دندانهای کودک شما ارائه کند.
بیشتر بدانید: اهمیت مراقبت از دندان شیری چیست؟
تأخیر در رویش دندانهای دائمی کودکان به جای دندان های شیری، همچنین به عوامل متعددی باز میگردد. برخی از علل احتمالی عبارتند از:
1. وراثت و ژنتیک:
– وراثت و ژنتیک ممکن است تأثیرگذار باشند. گاهی اوقات فرآیند رویش دندانهای دائمی بر اساس ویژگیهای ژنتیکی فرد و خانوادهاش تعیین میشود.
2. مشکلات اورتودنسی:
– مشکلات اورتودنسی و ناهنجاریهای جلوی دهان میتوانند به تأخیر در رویش دندانهای دائمی منجر شوند.
3. مشکلات سلامت عمومی:
– برخی مشکلات سلامت عمومی مانند نقصهای تغذیه، عفونتها، مشکلات هورمونی، یا مشکلات گوارشی ممکن است بر روی رویش دندانهای دائمی تأثیرگذار باشند.
4. عوامل محیطی:
– عوامل محیطی از جمله تغذیه نامناسب، مصرف کم مواد معدنی (مانند ویتامین D و کلسیم)، و عادات غذایی ناصحیح میتوانند تأثیر منفی بر روی رویش دندانهای دائمی داشته باشند.
5. تأخیر در تولد:
– تأخیر در تولد ممکن است به تأخیر در رویش دندانهای دائمی منجر شود و تاثیر داشته باشد.
6. فشارهای خارجی:
– فشارهای خارجی مانند فشارهای جلوی دهان، تداخل با دندانهای همسایه، یا مشکلات زبانی میتوانند به تأخیر در رویش دندانها منجر شوند.
برای بررسی دقیقتر و تشخیص دقیقتر علت تأخیر در رویش دندانهای دائمی کودکان، مراجعه به دندانپزشک متخصص اطفال یا اورتودنتیست مفید است. ایشان میتوانند از ابزارها و فنون مختلفی برای ارزیابی و تشخیص وضعیت دندانها استفاده کنند و در صورت نیاز، درمانهای مناسب را تجویز کنند.
بیشتر بدانید: کامپوزیت دندان چه تاثیری در ترمیم دندان ها دارد؟
فضاهای خالی دندان های شیری و موجود در دهان کودکان به دلیل زود افتادن و کنده شدن زودهنگام دندان های شیری، نیاز به مراقبت دارند. این دندان های جدا شده به عنوان فضاهای خالی معروف هستند و معمولاً نیاز به نگهداری و مدیریت دارند تا فرآیند رشد دندانهای دائمی بدون مشکل ادامه یابد. در اینجا چند راهکار برای مدیریت فضاهای خالی در دهان کودکان آورده شده است:
1. مراقبت از دندانهای شیری:
– حتماً از بهداشت دهان مناسب برای دندان های شیری کودکان استفاده کنید. این شامل مسواک زدن روزانه، استفاده از خمیر دندان مناسب سن، و استفاده از مهارتهای بهداشت دهانی صحیح است.
2. مشاوره با دندانپزشک:
– مشاوره با دندانپزشک کودکان برای ارزیابی وضعیت دندانها و فضاهای خالی مهم است. دندانپزشک میتواند به شما راهنمایی کند که آیا نیاز به مدیریت فضاهای خالی وجود دارد یا خیر.
3. استفاده از موقعیتدهندهها (Space Maintainers):
– در مواردی که یک یا چند دندان های شیری زودهنگام از بین برود، ممکن است دندانهای کناری به فضای اضافه حرکت کنند. در این صورت، دندانپزشک ممکن است یک موقعیتدهنده نصب کند تا فضای خالی را حفظ کرده و جلوی تغییر مسیر دندانهای دائمی را بگیرد.
4. پیگیری با دندانپزشک:
– مراقبت منظم با دندانپزشک مهم است تا هر تغییر در وضعیت دندانها و فضاهای خالی بهسرعت تشخیص داده شود و اقدامات لازم صورت گیرد.
5. پرهیز از عادتهای مخرب:
– توصیه میشود از عادتهای مخربی مانند خودمکشی (به اصطلاح thumb sucking) که ممکن است باعث انحراف دندانها شود، پرهیز کرد.
همواره مهم است که به نظرات دندانپزشک کودکان اعتنا کنید و اقدامات مناسب را با توجه به وضعیت خاص دهان و دندان کودک انجام دهید.
دندان های شیری و دندانهای دائمی تفاوتهای مختلفی در نحوهی شکلگیری، ویژگیهای ظاهری، و کاربردهایشان دارند. در زیر تفاوتهای اصلی بین دندانهای شیری و دائمی را میتوانید مشاهده کنید:
1. تعداد:
– دندانهای شیری: تعداد دندانهای شیری کودکان معمولاً 20 دندان است. این دندانها شامل 8 دندان جلو (4 در هر فک)، 4 دندان کناری (2 در هر فک)، و 8 دندان پسین (4 در هر فک) هستند.
– دندانهای دائمی: در دندانهای دائمی، تعداد دندانها بیشتر است و معمولاً 32 دندان هستند. این تعداد شامل 8 دندان جلو (4 در هر فک)، 8 دندان کناری (4 در هر فک)، 8 دندان پسین (4 در هر فک) و 4 دندان پسین اختصاصی به ناحیهی چیشه (چهار دندان عقب در هر فک) میشود.
2. شکل و اندازه:
– دندانهای شیری: دندانهای شیری به طور عموم کوچکتر و نازکتر از دندانهای دائمی هستند. این دندانها معمولاً با حروف لاتین (A، B، I) نمایان شدهاند.
– دندانهای دائمی: دندانهای دائمی در مقایسه با دندانهای شیری اندازهی بزرگتری دارند و با حروف لاتین (M، D، P) نمایان شدهاند.
3. رنگ:
– دندانهای شیری: معمولاً دندان های شیری سفیدتر و نورتر از دندانهای دائمی هستند.
– دندانهای دائمی: دندانهای دائمی ممکن است رنگهای متنوعتری داشته باشند و بستگی به عوامل مختلفی مانند تغذیه و بهداشت دهان داشته باشند.
4. مراحل رشد:
– دندان های شیری: دندان های شیری معمولاً در دوران اولیهی کودکی ظاهر میشوند و تا حدود 3 سالگی به تدریج جایگزین دندانهای دائمی میشوند.
– دندانهای دائمی: دندانهای دائمی بعد از دورهای از زمان (معمولاً از حدود 6 سالگی) به جای دندانهای شیری آغاز به رشد میکنند و تا دورههای مختلف کودکی و نوجوانی به تدریج جایگزین دندانهای شیری میشوند.
در کل، دندانهای دائمی نقش مهمی در توسعه و کارکرد دهان افراد بزرگتر ایفا میکنند و نیاز به مراقبت و بهداشت مناسب دارند.